Hete bliksem

Jest w kuchni niderlandzkiej i w pewnym stopniu północnoniemieckiej specyficzne (przynajmniej dla nas) danie składające się z ziemniaków, jabłek (i ew. gruszek) oraz cebuli. Może mieć różne odmiany, ale w najprostszej podstawowej postaci łączy właśnie te składniki, gotowane w wodzie z minimalnym dodatkiem przypraw. Podawane jest z rozmaitymi dodatkami, zwykle mięsnymi, poczynając od różnych rodzajów kiełbas, poprzez smażoną wołowinę, a nawet na smażonej kaczce kończąc. Ogólna nazwa tej mieszanki ziemniaków z jabłkami nosi nazwę hete bliksem [ˈheɪtə ˈblɪksəm], czyli dosł. „gorąca błyskawica”. Pochodzi ona podobno stąd, że z racji dużej zawartości wody w jabłkach i gruszkach danie długo utrzymuje wysoką temperaturę. Podpowiemy, że naprawdę „coś w tym jest”. Wśród innych znanych nazw (i możliwych wariacji) są hemel en aarde (po niderlandzku „niebo i ziemia”), ew. Himmel und Erde (to samo po niemiecku). Ta z kolei ma się wywodzić stąd, że jabłka i gruszki rosną wysoko („niebo”), a ziemniaki pochodzą z ziemi. Przepis poniżej jest chyba najbliższy tej opcji z racji charakterystycznego dodatku wędzonego boczku.
Poniżej znajdziecie więc naszą propozycję wykonania tej potrawy, w tym wypadku w wersji z białą kiełbasą. Pierwsze istotne zastrzeżenie jest takie, że ziemniaki i jabłka doprawiliśmy zdecydowanie „po swojemu”, łącznie z tym że przyrządzamy je na bulionie warzywnym. Również białą kiełbasę przyrządzamy w niekoniecznie standardowy, bo zapiekany i mocno doprawiony sposób. Warto też pamiętać, że polska „biała” nie tylko będzie różniła się od jej niemieckiej wersji, charakterystycznej zresztą raczej dla południa niż północy Niemiec. Będzie bowiem tym bardziej różna od trudnej do kupienia u nas niemieckiej Bratwurst, czy holenderskich braadworst i wędzonej rookworst, których można by się spodziewać jako dodatku do hete bliksem. Ale przecież my chcemy spróbować czegoś oryginalnego, czego inni jeszcze nie wymyślili 😉

Hete bliksem

Składniki (dla 4 osób – lub 2 głodnych)
Ziemniaki z jabłkami
- 2 średnie ziemniaki
- 1 średnie słodkie jabłko (lub gruszka)
- 1 średnie kwaśne jabłko
- 1 średnia cebula
- 1/2 łyżeczki owoców kolendry
- 1/2 łyżeczki czarnego pieprzu świeżo mielonego
- 1/2 łyżeczki rozmarynu
- 1 łyżeczka mielonego kminku
- 300ml bulionu warzywnego (może być z kostki)
- sól
- kilka łyżek oleju rzepakowego
Kiełbasa
- 4 białe kiełbasy
- 1/2 łyżeczki tymianku
- 1/2 łyżeczki majeranku
- kilka ziaren jałowca
- 2 ząbki czosnku
- 2-3 łyżki oleju rzepakowego
Dodatkowo
- garść pokrojonego w kostkę wędzonego boczku
- 1/2 małej cebuli
- natka pietruszki
Instrukcje
- Czosnek obieramy z łupinek i kroimy na plasterki, ziarna jałowca rozcieramy w moździerzu. Razem z tymiankiem i majerankiem mieszamy z niewielką ilością oleju rzepakowego i taką mieszanką nacieramy białą kiełbasę. Owijamy szczelnie folią aluminiową i umieszczamy na godzinę w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni (termoobieg). Na kilka minut przed końcem odsłaniamy od góry, aby kiełbasa nabrała ładniejszego koloru.
- W międzyczasie ziemniaki i jabłka* obieramy i kroimy w grubą (2-3cm) kostkę, z jabłek usuwamy również gniazda nasienne. Cebulę obieramy i kroimy w półtalarki. Kolendrę lekko rozbijamy w moździerzu.
- Na głębokiej patelni na dość silnym (ale nie przesadnie) ogniu rozgrzewamy kilka łyżek oleju rzepakowego. Wrzucamy ziemniaki i cebulę, smażymy 3-4 minuty dość często mieszając. Następnie zalewamy bulionem, zmniejszamy ogień i dusimy niezbyt gwałtownie pod przykryciem przez 15 minut.
- Dodajemy jabłka oraz przyprawy – kminek, kolendrę, pieprz i rozmaryn. Dokładnie mieszamy i dusimy kolejne 15 minut, czasami razy mieszając. W razie potrzeby możemy dolać nieco wody, ale finalnie na patelni nie powinien pozostać nadmiarowy płyn. Możemy ostrożnie dosolić składniki do smaku.
- Na średnim ogniu rozgrzewamy osobną patelnię i wrzucamy na nią boczek. Gdy chwilę się posmaży wytapiając część tłuszczu, dodajemy nieco pokrojonej w cienkie półtalarki cebuli. Boczek i cebulę smażymy dość powoli przez ok. 10 minut co pewien czas mieszając.
- Upieczoną kiełbasę podajemy od razu z ziemniakami i jabłkami dekorując podsmażonym boczkiem z cebulą.
Uwagi
- *) Ziemniaki i jabłka obieramy i kroimy bezpośrednio przed użyciem, aby nie zciemniały. Jeśli zrobimy to wcześniej, trzymamy je w wodzie (ale nie za długo, a ziemniaki należy osuszyć przed kontaktem z tłuszczem na patelni).
- Składniki wyjściowe
- Kiełbasę obtaczamy w przyprawach...
- ...i zapiekamy przez ok. 1h
- Pokrojone warzywa
- Ziemniaki z cebulą podsmażamy i dusimy...
- ...po 15 min. dodając jabłka i przyprawy
- Boczek z dodatkową cebulą podsmażamy
- Hete bliksem